Máy biến dòng điện hay viết tắt là CT là thiết bị điện dùng để biến đổi dòng điện có trị số lớn, điện áp cao xuống dòng điện có trị số tiêu chuẩn 5A hoặc 1A. Dòng điện áp này an toàn để cung cấp cho mạch đo lường, điều khiển và bảo vệ.
Các thông số cơ bản của máy biến dòng điện
1.1 Tỷ số biến đổi dòng điện
Với I1dm, I2dm là dòng điện định mức sơ cấp và thứ cấp của BI.
1.2 Sai số của BI
+ Về giá trị ΔI%:
+ Sai số góc δ1 : Là góc lệch pha giữa dòng điện sơ cấp và dòng điện thứ cấp (nó có thể dương hoặc âm)
+ Cấp chính xác : Là sai số lớn nhất về giá trị dòng điện khi BI làm việc trong điều kiện: f = 50 Hz
Phụ tải thứ cấp biến thiên từ 0,25 đến định mức .
Dòng sơ cấp biến thiên từ 100% đến 120%.Idm
Cấp chính xác của BI có các mức sau đây: 0,2 ; 0,5 ; 1,0 ; 3,0 ; và 10,0.
+ Phụ tải của BI : Là công suất biểu kiến ở mạch thứ cấp với giả thiết dòng điện
thứ cấp là định mức.
S = Z.I22dm :Trong đó Z là tổng trở ngoài của BI.
Chế độ làm việc của máy biến dòng điện
+ Chế độ ngắn mạch của dòng sơ cấp và mạch thứ cấp có phụ tải Z2: Tỷ số giữa dòng ngắn mạch sơ cấp trên dòng định mức gọi là bội số dòng của máy biến dòng: n = I1/I1đm.
Khi n lớn, sai số máy biến dòng điện tăng và còn phụ thuộc vào dòng thứ cấp I2 hoặc tải Z2. Thường với mạch bảo vệ, bội số dòng điện của máy biến dòng điện phải đạt giá trị sao cho sai số của nó dưới 10%.
+ Chế độ hở mạch thứ cấp của máy biến dòng điện: Khi thứ cấp hở mạch, phía thứ cấp sẽ có điện áp cảm ứng với biên độ rất cao gây nguy hiểm cho người và các thiết bị thứ cấp (lõi thép bị bão hòa). Để chống hiện tượng bão hòa trong mạch từ, người ta còn chế tạo máy biến dòng có khe hở không khí hay còn gọi là biến dòng tuyến tính.
Vấn đề an toàn đối với máy biến dòng điện: Để tránh việc chạm chập, cháy nổ giữa cuộn sơ cấp mang điện áp cao với cuộn thứ cấp và vỏ thiết bị, người dùng đặc biêt phải tuân thủ đấu tiếp đất thiết bị và một đầu cuộn thứ cấp trước khi đóng điện vận hành. Do biến dòng vận hành ở trạng thái gần như ngắn mạch nên không bao giờ để hở mạch thứ cấp; Trường hợp không có tải phải được nối tắt để tránh quá điện áp có thể làm hỏng biến dòng.
