Bất kể một thiết bị nào khi trải qua một thời gian dài khi sử dùng cũng cần được bảo dướng và sửa chữa. Do đó, chúng tôi đã viết bài này để chia sẻ với các bạn 1 số hư hỏng thường gặp và hướng dẫn các bạn quy trình sửa chữa máy biến áp.
1. Máy biến áp (máy biến thế) không hoạt động
Nguyên nhân:
+ Không có nguồn, mất nguồn
+ Hở mạch phía sơ cấp: Cầu dao, ổ cắm điện không tiếp xúc, dây nói máy biến áp vào nguồn bị đứt cuộn dây sơ cấp
Các khắc phục:
+ Dùng vôn mét kiểm tra nguồn cung cấp tại cầu dao hay ổ điện. Nếu có điện thì tiếp tục kiểm tra tại các cọc tiếp điện không có nguồn thì đường dây cấp điện cho máy bị đứt. Cắt cầu dao, tháo dây tiếp điện ra khỏi nguồn để kiểm tra xác định chỗ đứt, nối lại hoặc thay dây mới
+ Nếu trên các cọc tiếp điện có nguồn mà biến áp không hoạt động thì cuộn dây sơ cấp bị hở mạch, có thể dây dẫn bên trong bị gẫy, các mấu nối không tiếp xúc, các công tắc chuyển mạch bị cháy hư, không tiếp xúc… Phải tháo vỏ máy để kiểm tra bên trong. Dùng ôm mét đặt một que cố định ở một cọc tiếp điện, que còn lại lần lượt đo ở các đầu dây ra để phát hiện chỗ hở mạch. Trường hợp dây sơ cấp bị đứt ở bên trong thì phải tháo mạch từ, quấn lại cuộn dây.
+ Ở máy biến áp tự ngẫu, khi có nguồn ở các cọc tiếp điện của máy nhưng máy không hoạt động (không có hiện tượng rung nhẹ ở mạch từ), do điện áo thứ cấp thay bằng điện áp nguồn thì đoạn dây chung giữa sơ cấp và thứ cấp bị hở
2. Nối điện vào máy biến áp cầu chì bảo vệ bị đứt (U1=U1đm)
Nguyên nhân:
+ Cuộn dây của máy biến áp bị cháy gây ngắn mạch
Các cọc nối dây chạm vào nhau hoặc đồng thời chạm vào vỏ máy do cách điện bị hỏng, dẫn đến ngắn mạch
+ Các mối dây chạm vào nhau do hỏng lớp bọc cách điện dẫn đến ngắn mạch
+ Cách điện của cuộn dây bị hỏng do qua điện áp, quá nhiệt dẫn đến chạm chập
Cách khắc phục:
+ Tất cả các trường hợp trên đều phải tháo vỏ máy để quan sát tìm, điểm chạm chập. Nếu quan sát mà không tìm ra điểm ngắn mạch thì dùng ôm mét để đo điện trờ các cuộn dây, nếu cuộn dây bị cháy hoặc chập bên trong thì điện trở rất bé hoặc bằng 0 ôm
+ Nếu cầu chì đứt sau khi nối điện vào máy một thời gian, máy phát nóng nhiều, có mùi khét thì do ngắn mạch một số vòng dây. Do cách điện của dây quấn bị hỏng gây chạm lẫn nhau hoặc cuộn dây bị chạm vào mạch từ ở nhiều điểm
+ Nếu máy biến áp đang mang tải thì có thể do tải quá lớn, máy bị quá tải, kiểm tra lại phụ tải và cắt bớt tải.
3. Ngắn mạch cục bộ ở lá thép
Nguyên nhân:
+ Hư hỏng phần cách điện của bu lông ép ang từ
Cách khắc phục:
+ Băng lại để đảm bảo cách điện gông từ hoặc sử dụng cách điện của bulông ang từ tối thiểu thuộc lớp “B” trờ lên
4. Hỏng cách điện cuộn dây
Nguyên nhân:
+ Mật độ từ thông trong lõi thép cao
Cách khắc phục:
+ Mật độ từ thông không được vượt quá 1,9 Tesla tại giá trị điện áp vận hành lớn nhất
5. Nhiệt độ dầu/cuộn dây tăng cao hơn
Nguyên nhân:
+ Thiết kế các cánh tản nhiệt không phù hợp
Cách khắc phục:
+ Cần thiết phải tính toán các cánh tản nhiệt phù hợp
Trên đây là một số hư hỏng thường gặp và cách sửa chữa bảo dưỡng máy biến áp. Các bạn hãy tham khảo và áp dụng nếu không may máy biến áp gặp sự cố nhé.
Bắc Nguyễn
